Η Παύση και το Χάσμα, Από το Δραματικό Στούντιο του Εσωθεάτρου!

Γιάννης Καλατζόπουλος

…. Μεγάλη παύση… Αν δεν επρόκειτο για πραγματική ζωή αλλά για σκηνή θεατρικού έργου, οι θεατές θα είχαν σταματήσει να παρακολουθούν. Θα είχαν κοιμηθεί, θα είχαν αρχίσει να κουβεντιάζουν χαμηλόφωνα για ποδόσφαιρο οι άντρες, για ζώδια οι γυναίκες και μερικοί θα είχαν αρχίσει να αποχωρούν πιστεύοντας πως η παράσταση ήταν τελικά πολύ μεταμοντέρνα και τελείωνε έτσι απότομα, χωρίς φινάλε.

«Αυτή είναι η διαφορά της παύσης από το χάσμα. Στην παύση παρόλο που δεν μιλάει κανείς, κάτι γίνεται πάνω στη σκηνή. Υπάρχει ένταση, υπάρχει ηλεκτρισμός. Ο θεατής αισθάνεται ότι οι ήρωες σκέφτονται, βάλλονται εσωτερικά, ετοιμάζονται κάτι να πουν, κάτι να κάνουν… όσο κρατάει αυτός ο ηλεκτρισμός, όσο οι θεατές είναι βέβαιοι ότι την επόμενη κιόλας στιγμή θα γίνει κάτι, η παύση αντέχει και μάλιστα είναι ένα πολύ ισχυρό θεατρικό τέχνασμα. Αν όμως αυτή η «επόμενη στιγμή» περάσει χωρίς να γίνει τίποτε, τότε ξαφνικά η παύση εκφυλίζεται σε «χάσμα», δηλαδή στην απόλυτη καταστροφή. Τα μάγια διαλύονται, η ατμόσφαιρα εξατμίζεται, ο δεσμός - που έκανε τους θεατές να αιωρούνται στο χώρο και το χρόνο σαν ακροβάτες αγκιστρωμένοι κάπου μέσα στα αόρατα συρματόσκοινα που κρατούσαν οι ηθοποιοί με τα δόντια, κρεμασμένοι κι αυτοί ανάποδα και αιωρούμενοι στις ανεμόσκαλες του συγγραφέα-σπάει.»

Κάπως έτσι προσπαθούσε να εξηγήσει στα παιδιά της σχολής, το μυστήριο της θεατρικής παύσης κάθε φορά που δούλευαν πάνω σε έργα του λεγόμενου ψυχολογικού-ρεαλιστικού θεάτρου…

Από το βιβλίο «Γιαννάκης: το παιδί θαύμα.»
Γιάννης Καλατζόπουλος. Εκδόσεις Καστανιώτη

Ρήσεις για την Αλήθεια στο Θέατρο

«Ο ηθοποιός πρέπει πρώτα απ’ όλα να πιστεύει ότι λαμβάνει χώρα επί σκηνής και κυρίως, όσα εκείνος πράττει. Και κανείς μπορεί να πιστεύει μόνο στην αλήθεια…»

Κωνσταντίνος Στανισλάβσκι

«Υποδύομαι δεν σημαίνει ψεύδομαι· σημαίνει πως λέω τη βαθύτερη αλήθεια.»

Sanford Meisner

«Το θέατρο κινείται από ένα κατώτερο επίπεδο πραγματικότητας στην πραγματικότητα μιας βαθύτερης ύπαρξης. Από την επιφάνεια μας εκτοξεύει στο αδιαφανές των απόκρυφων ενεργειών… Το θέατρο κινεί το εσωτερικό μας σύμπαν προς τον κόσμο των απτών γεγονότων, ωθώντας την Μικρή μας ιστορία να χορέψει με την Μεγάλη Ιστορία.»

Eugenio Barba

«Η αλήθεια είναι η περιοχή της Τέχνης, όχι η φυσικότης… Υποκαθιστώντας την αλήθεια με την φυσικότητα, το δραματικό θέατρο στερήθηκε την ικανότητα να συλλαμβάνει το βαθύτερα αληθινό. Γιατί η αλήθεια της Τέχνης είναι ζωή συμπυκνωμένη, εντατική εν δράσει, με χαρακτήρα οικουμενικό, ενώ η φυσικότητα είναι απατηλό στιγμιότυπο.»

Άγγελος Τερζάκης

«Αν το μόνο που κάνεις είναι να μιμείσαι την ορατή Φύση, τότε καταγίνεσαι μ’ ένα κουφάρι, ένα νεκρό σκαρίφημα ή ένα τερατούργημα. Η αλήθεια ζει σε αυτό  που φτάνει πίσω και πέρα από το ορατό και αισθητό.»

Αουρομπίντο